Eduard van Landeghem en Jansje Foks en Elodie Liem

Eduard Joseph van Landeghem & Jansje Foks & Elodie Marie Therese Liem

theoretische aannames & vermoedens

Eduard Joseph van Landeghem & Jansje Foks emigreerden naar de Verenigde Staten van Amerika omstreeks februari/maart 1893, zij huwden in Manhattan New York op 26 maart 1893.
Deze emigratie had de intensie om voorgoed in Amerika te blijven, helaas om een reden die niet bekend is zijn Eduard en Jansje met hun zoon Eduard Phidias, die amper een jaar oud was, teruggekeerd naar Europa, België.
Exacte datum is niet bekend, ieder geval voor 25-01-1896 aangezien hun tweede zoon Henricus in Gent, België werd geboren.
Eduard en Jansje hadden inmiddels al een dochter Jacoba Henriette van Landeghem (zie een geboorte en overlijdensakte) die was geboren te Utrecht op 30 januari 1893, Eduard heeft aangifte gedaan in Utrecht, Jacoba Henriette is op 26 april 1894 overleden in Philadelphia, Pennsylvania 13 maanden oud.
Woonachtig in Philadelphia werd ook hun zoon Eduard Phidias geboren in datzelfde jaar 1894, Eduard Phidias overleed te Den Haag op 18-12-1898 (zie afb,)
Jansje of ook wel Jantje genoemd wordt op ?? 1896 te Utrecht ingeschreven, in datzelfde jaar vertrekt Jansje naar Haarlem, verdere gegevens ontbreken nog.

De biologische vader wordt niet vermeld op de akte (Eduard Joseph van Landeghem), opzich niet vreemd natuurlijk aangezien Jansje en Eduard trouwden op zondag 26 maart 1893 in Manhattan, New York City, Verenigde Staten.
Het feit is wel dat Jacoba Henriette op 30 januari 1893 werd geboren en dat was voor het wettige huwelijk van Jansje en Eduard, vandaar ook dat alleen Jansje wordt genoemd in de akte.

Huwelijk & Echtscheiding

Eduard en Elodie zijn inderdaad gehuwd op woensdag 27 juli 1898 in Schaarbeek, België (zie akte hieronder) volgens de akte zou Eduard nog altijd in Den Haag bij Jansje verblijven/wonen in december 1898 en werden nog als echtelieden aangemerkt, mits de gegevens op de akte niet juist zijn en klopte het ook wel dat Eduard nog in Den Haag aanwezig was?
Op deze bovenstaande akte wordt vermeld dat beide echtelieden woonachtig zijn te Den Haag, persoonlijk denk ik dat de ambtenaar van BS (Burgerlijke stand) heeft aangenomen dat beide "echtelieden" nog woonachtig waren in Den Haag maar volgens de akte zijn beiden niet eens bij de aangifte persoonlijk aanwezig geweest, zie geen handtekening of onderschrift staan vermeld op de akte hierboven.
Er is geen echtscheidingsakte te vinden in Den Haag aangezien het gebouw in de wijk Bezuidenhout in Den Haag op 3 maart 1945 volledig is verwoest incluis met de totale inhoud, zie o.a. hier: https://anderetijden.nl/artikel/609/Het-bombardement-op-het-Bezuidenhout het bleek later een catastrofale fout te zijn geweest.
Er is in België tot dusver ook geen document gevonden dat er een officiële echtscheiding heeft plaatsgevonden tussen Eduard en Jansje.

Hieronder de iets aangepaste vertaling vanuit het Frans naar Vlaams/Nederlands
Van Landeghem Eduard Joseph, beeldhouwer, geboren te Sint-Niklaas Waas 20 november 1865, gedomicilieerd in Schaarbeek EdouardOlivierstraat nr 69 zoon van Petrus Josephus Van Landeghem, overleden en van Maria Celina Roels weduwe zonder beroep gedomicilieerd in Schaarbeek, aanwezig en toestemmende in het huwelijk met Liem Elodie Maria Theresia, cuisiniere (oftewel kokkin), geboren in Ledegem, België op 12 oktober 1866 gedomicilieerd in Schaarbeek Liedtsstraat nr 27 dochter van Carolus Ludovicus Liem, horlogemaker en zijn echtgenote Ursula Buyse zonder beroep en gedomicilieerd in Ledegem, hier aanwezig en toestemmende met het huwelijk van hun kant.
De gehuwden hebben verklaard dat ze hun huwelijkse voorwaarden hebben verleden voor Meester Van Zeebroek, notaris van Schaarbeek de 15de van deze maand.
Hier aanwezig, Charles Van Landeghem 30 jaar houtbewerker en broer van de bruidegom, Léonard Leys 22 jaar Schilder gedomicilieerd in Gent, Achille Liem 27 jaar Inpakker en broer van de bruid en Joseph Beroggi 27 jaar gipsgieter en schoonbroer (zwager) van de bruidegom gedomicilieerd in Schaarbeek.

Gezinskaart Den Haag.

Volgens gezinskaart (zie afb. elders op deze pagina) uit Den Haag is Jansje Foks op 9 februari 1897 ingeschreven als inwoonster van Den Haag, ze kwam uit Gent in België.
Eduard was wel aanwezig in het gemeentelijke ziekenhuis te Den Haag toen Jansje beviel van Jacobus Johannes op 19-01-1897 maar de vraag blijft, hoelang was Eduards verblijf in Den Haag ?
Het kan zijn dat Eduard daags of zelfs na enkele weken is terug gekeerd naar België en dat kan zijn naar Gent of Brussel.
Er staat vermeld op de geboorteakte van Jacobus Johannes dat beide echtelieden woonachtig waren te Den Haag oftewel "alhier".
De aangifte van Jacobus Johannes werd gedaan door de "ziekenoppasster" en dat is opzich vreemd te noemen want normaliter doet de vader de aangifte mits deze door bepaalde omstandigheden niet bij machte was om zelf aangifte te doen, of was Eduard al overhaast vertrokken naar België?
Was dat de reden waarom de "ziekenoppasster" de aangifte heeft verricht? de ziekenoppasster/aangeefster was Helena Maria van der Linde wonende te Den Haag.

De achternaam van Jansje is hier foutief weergegeven Voks inplaats van Foks, de achternaam van Jacobus Johannes was ingeschreven met de familienaam "van Landighem" en dat is in 1949 bij de rechtbank te Den Haag gecorrigeerd naar "van Landeghem".

Emigratie

De aanname dat Eduard zijn nieuwe liefde Elodie Marie Therese Liem heimelijk heeft leren kennen ten tijde van zijn nog wettelijke huwelijk met Jansje Foks is wel aannemelijk, maar de juiste tijdspanne van deze ontmoetingen zullen voor altijd verborgen blijven.
Ieder geval zijn beiden als echtpaar geëmigreerd naar Amerika in mei 1899, deze datum is afkomstig van een naturalisatie aanvraag (zie afb.) van Eduard in Amerika, maar een passagierslijst hiervan is niet gevonden.
De vraag rijst ook of Elodie wist van het bestaan van Jansje en dat Eduard al in totaal 4 kinderen had verwekt bij Jansje, het vermoeden bestaat dat Elodie hier totaal van ontwetend was en waarschijnlijk ook is gebleven en dat Elodie dit sterk had afgewezen gezien de toen geldende moraal, maar ook dit is een veronderstelling.
Beiden zijn genaturaliseerd tot Amerikaans staatsburger op 19 maart 1917, de aanvraag hadden zij beiden gedaan op 22 juni 1916. (zie naturalisatie aanvraag hieronder)

Jansje & de kinderen

De kinderen van Eduard en Jansje, Henricus maar ook zijn oudere broertje Eduard Phidias, zijn op 14-07-1897 ingeschreven te Den Haag.
Volgens de gezinskaart (zie hieronder) uit Den Haag zijn de beide kinderen, Henricus en Eduard Phidias (1894-1898) ±4 maanden later bijgeschreven op de gezinskaart van Jansje en wel op 14-07-1897, Jansje is ingeschreven op 09-02-1897, maar dat kan een gemeentelijke formaliteit zijn geweest, aannemelijker is dat de beide kinderen tegelijk met Jansje in Den Haag zijn komen wonen zo omstreeks 1896, Jacobus Johannes van Landeghem werd op 19-01-1897 in Den Haag geboren, dat zal ook de reden zijn geweest waarom een latere datum van inschrijving op de gezinskaart staat vermeld.

Gezinskaart Jansje Foks & kinderen 1897

Eduard & Elodie

Eduard Joseph van Landeghem emigreerde opnieuw naar Amerika en wel op 1 mei 1899 vanuit Antwerpen met de S.S.Kensington.(zie afb.hieronder)
Aankomst te New York, Hoboken haven van New Jersey op 13 mei 1899, welke klasse zij beiden hebben gereisd is niet bekend, als het Derde klasse betrof oftewel "steerage" dan moesten zij via Ellis Island hebben gereisd, reisden zij Tweede klasse dan mochten beiden na een kort onderzoek door een Arts in de haven van New Jersey van boord om hun reis voort te zetten naar Philadelphia waar ze ook zijn gaan wonen.
Eerste en Tweede klasse reizigers werden als zodanig niet aangemerkt als "immigranten" destijds.
Overigens is er niets over bekend dat Eduard of zelfs Elodie nog naar Europa zijn afgereisd voor een familiebezoek, om alle verwarring te ontzenuwen er bestaat nog een Elodie van Landeghem, voluit Marie Elodie, geboren Moerman, maar die was gehuwd met Carolus Ludovicus "Charles" van Landeghem daar is wel een passagierslijst van gevonden, deze "Charles" van Landeghem is overigens een broer van Eduard Joseph van Landeghem, Charles en zijn Marie Elodie zijn wel teruggekeerd naar België vanuit Amerika want ze zijn beiden overleden te Gent in België.
Eduard Joseph Van Landeghem is overleden in Montgomery, Pennsylvania, Verenigde Staten, begraven te Worcester, Montgomery County, Pennsylvania, Verenigde Staten, net zoals Elodie Van Landegehm geboren Liem, zie afbeeldingen.

Jansje Foks (1866-1949)

en haar verdere leven in hospitalen voor geesteszieken (1914-1949)

Jansje Foks is op 1 september 1914 voor het eerst opgenomen in het Geneeskundig gesticht voor krankzinnigen oftewel de Willem Arntsz stichting Agnietenstraat 2 te Utrecht.
Jansje is daar uitgeschreven op 31-12-1915 en overgeplaatst naar Endegeest te Oegstgeest, (zie hier Het kasteel Endegeest waar het allemaal begon) daar zou zij verblijven tot aan haar overlijden in 1949.
De instelling heet overigens GGZ Rivierduinen die nog enkele gebouwen in haar bezit heeft op dit terrein, de geestelijke zorg kwam er vanaf 1896, klik op de link Het kasteel Endegeest hierboven,
Op de beide huwelijksakten van Henricus (1922) en Jacobus Johannes (1925) van Landeghem waren beide ouders niet aanwezig, letterlijk stond er dit beschreven, bij de één een iets andere tekst maar komt op hetzelfde neer: citaat "Eduard Joseph van Landeghem beroep beeldhouwer, wiens woon of verblijfplaats onbekend is en Jansje Foks zonder beroep, wonende te Endegeest te Oegstgeest voor wier toestemming van de Kantonrechter is ingeroepen" op de huwelijksakte van Henricus stond dit beschreven "wegens krankzinnigheid niet in staat om haar toestemming te verlenen" zie ook alinea hierboven.

Hoe deze krankzinnigheid is ontstaan is (daar komt hopelijk in de toekomst nieuws over, heb er nog geen tijd voor gehad, sorry) niet bekend maar heeft waarschijnlijk te maken met de onvrijwillige scheiding of moedwillige verlating door Eduard, een officiele echtscheidingsakte is overigens niet of nooit gevonden, niet hier in Nederland als ook niet in België en pas veel later erachter komende dat haar naar alle waarschijnlijkheid nog officiële echtgenoot Eduard heimelijk naar Amerika was vertrokken en dat Jansje er helemaal niets van afwist dat hij heimelijk was hertrouwd? (dat "heimelijk" is nergens vastgesteld overigens aangezien er een originele huwelijksakte bestaat van Eduard en Elodie) etc.
Jansje moet waarschijnlijk jarenlang in onzekerheid hebben geleefd en zich elke dag maar afvragen waarom Eduard niet meer naar Den Haag kwam, maar dit alles zijn aannames, zie hierboven de tekst tussen de haakjes.

Maar ook met het overlijden van haar beide kinderen Jacoba Henriette in Phiadelphia en Eduard Phidias in Den Haag en niet te vergeten de waarschijnlijke plotselinge verlating/verdwijning van Eduard kan Jansje naarmate ze ouder werd, kan haar parten gespeeld hebben wat betreft haar mentale gesteldheid.

Dit heeft Jansje waarschijnlijk mentaal nooit goed kunnen verwerken, dat dit wellicht pas in het jaar 1914 is geconstateerd heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat zij het te druk had met werken wellicht als alleenstaande moeder en de zorg over haar twee kinderen, toen die eenmaal ouder werden en zij de zorg over beide zoons op een lager niveau kon zetten hebben deze negatieve gedachten wellicht de overhand genomen.

De vraag blijft dan wel over toen Jansje op 31 augustus 1914 werd uitgeschreven in Den Haag na een machtiging van de Officier van Justitie, waar haar beide zoons toentertijd zijn ondergebracht, ze waren toen reeds 18 en 17 jaar oud, dus volgens de wet waren zij beiden nog niet meerderjarig.
Niet bij hun biologische vader want die was al reeds in Amerika sinds mei 1899 met zijn wettige vrouw Elodie Marie Therese Liem die een zoon hadden genaamd Conrad Pericles Acipes (zie gegevens van deze persoon hieronder) en die was geboren op 02-07-1903 in Philadelphia, Pennsylvania.

Er vanuit gaande dat Eduard van Landeghem geen contact meer heeft gehad of gezocht met zijn beide zoons uit het eerste huwelijk met Jansje Foks, maar ook dit gegeven is een aanname, deze aanname wordt versterkt aangezien er nergens aanwijzingen zijn dat Eduard of zijn beide zoons Henricus en Jacobus Johannes later ooit een poging daartoe hadden ondernomen, eerder zal het zo zijn geweest dat beide zoons niet eens wisten wie hun vader was aangezien ze amper 3 en 2 jaar oud waren toen Eduard van het toneel verdween, in 1898/1899.
Het sterkt wel deze aanname aangezien hij ook niet aanwezig was op beide huwelijken van bovengenoemde zoons Henricus en Jacobus Johannes in respectievelijk 1922 en 1925.
Zou Conrad het ooit hebben vernomen dat hij nog twee stiefbroers had in Nederland en dat geldt uiteraard ook voor Henricus en Jacobus Johannes, helaas daar is niets over bekend.

Mocht u over relevante aanvullingen beschikken dan kunt u via de contactpagina u bevindingen daar beschrijven, bij voorbaat hartelijk dank.